Adet sancısı kadınların menstrual dönemlerini etkisi altına alan bir dizi şikayetten biri olmakla birlikte şiddetlendiği takdirde hayat kalitesini belirgin ölçüde düşürebilir ve kadınların günlük yaşantısını etkileyebilir.

Adet sancısı karnın alt bölgesinde zonklama ya da kramplarla kendini gösterir. Birçok kadında kanama başlamadan önce adet sancısı başlar ve kanama dönemi boyunca devam eder. Bazı kadınlar için bu süre belli belirsiz bir ağrıyla devam ederken bazı kadınlarda ise bu durum tam tersidir. Her ay birkaç gün boyunca günlük hayatın gerekliliklerini yerine getiremeyecek kadar şiddetli adet sancısı yaşayan kadınlar da bulunmaktadır.

12 ile 72 saat arasında süren bu ağrılar bazen mide bulantısı, kusma, yorgunluk ve ishal gibi çeşitli rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Adet sancısı birincil ve ikincil olmak üzere iki farklı kategoride değerlendirilmektedir. Birincil adet sancısı normal ve üreme organlarında meydana gelen değişiklik nedeniyle ortaya çıkan ağrıdır. İkincil adet sancısı ise belirli rahatsızlıklar nedeniyle ağrının şiddetli olması durumudur.  

Şiddetli Adet Sancısının Olası Nedenleri

Rahim kaslı bir organdır ve regl döneminde içeride biriken pıhtı veya dökülen endometrial dokuların atılması için kasılır. Bu kasılma prostaglandin hormonu ile olmaktadır. Kasılmanın çok aşırı olduğu durumlarda etraftaki kan damarlarına baskı yapar. Baskı sonucunda kan damaları kaslara oksijen taşıyamaz ve oksijensizlik sonucu kramplar meydana gelir.

Prostaglandin seviyesi arttıkça kasılma ve ağrı da artar. Ağrının artmasına neden olan bazı rahatsızlıklar da bulunmaktadır.

Şiddetli Adet Sancısına Yol Açan Hastalıklar

Şiddetli adet sancıları bazı kadınlarda kramplara dönüşebilir. Kramplara dönüşen adet sancılarının ardında çeşitli jinekolojik hastalıkların bulunması mümkündür. Bu nedenle yoğun ve şiddetli ağrının göz ardı edilmemesi ve jinekolojik muayenelere başvurulması önemlidir. Adet sancısının şiddetlenmesine yol açan hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

Endometriozis: Endometriyum dokusunun rahim dışına; genellikle fallop tüplerine, yumurtalıklara ve pelvik bölgeye tutunması şeklinde tanımlanabilen endometriozis kadın kaynaklı kısırlığın da olası nedenleri arasındadır. En belirgin endometriozis belirtileri arasında şiddetli adet sancıları gelir.

Miyomlar: Genellikle rahim duvarına tutunan ve kötü huylu olmayan miyomlar regl sancılarının şiddetini artırabilir.

Adenomiyoz: Endometriozis hastalığında, endometriotik doku kümelerinin rahim kas duvarında büyümesi adenomiyoz olarak adlandırılır. Bu jinekolojik sorun şiddetli adet sancılarının nedeni olabilir.

Servikal Stenoz (Rahim ağzı darlığı): Bazı kadınlarda rahim ağzı girişi menstural akışın gerçekleşmesi için gereğinden dar olur. Bu durum servikal stenoz olarak adlandırılır ve şiddetli adet sancılarının nedenlerinden biri haline gelebilir.

Pelvik İnflamatuar Hastalık: Kadın üreme sistemindeki enfeksiyonlardır (iltihap). Genellikle klamidya ve gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar neticesinde oluşur. En tipik belirtilerinden biri de adet döneminde şiddetli ağrıdır.

Belirtiler Nelerdir?

Şiddetli adet sancısı belirtileri adetten 1 ile 3 gün öncesinde başlamaktadır ve reglin ilk 24 saatinde tepe noktaya çıkmakta, 2 - 3 gün sonra ise genellikle ortadan kalkmaktadır. Bu süreçte kesilmeyen sürekli ağrı meydana gelmektedir. Bununla beraber mide bulantısı, baş ağrısı, baş dönmesi, kusma ve ishal gibi belirtiler bulunmaktadır.

Özellikle 30 yaşından küçük olanlar, ergenliğe 11 yaşında daha erken girenler, aşırı ya da düzensiz adet kanaması yaşayanlar, ailesinde şiddetli adet sancısı çekenler ve sigara içenler risk grupları arasında yer almaktadır. Risk faktörlerinden bir ya da birden fazlasına sahip olanlarda belirtilerin genellikle birden fazlası görülmektedir. İkincil ağrıya neden olan hastalıklar ortadan kaldırıldığında ise genellikle adet sancısının şiddeti normale döner.